استراتژی بهبود در شاخص درمانی گیاهان دارویی بومی ایران: سنتز و تعیین خصوصیات وزیکول های فسفولیپیدی حاوی اسانس زنیان

مقدمه: گیاهان دارویی یکی از ارزشمندترین سرمایه­های ملی ایران است. اسانس­ها گیاهی دارای خواص ارزشمند درمانی هستند. اکسیدشدن و فراریت اسانس­ها باعث محدودیت استفاده آن­ها شده است. نانولیپوزوم ها کپسول­های نانومتری کروی لیپیدی هستند، ازجمله کاربردهای شایان توجه لیپوزوم ها استفاده از آن ها به عنوان حامل­های دارویی به منظور بهبود رسانش عوامل درمانی است. در سال های اخیر محققان بر بارگذاری داروهای گیاهی در سیستم های وزیکولی مطالعات فراوانی انجام داده اند. هدف از تحقیق حاضر ارتقای اثرگذاری اسانس زنیان از طریق بارگذاری این اسانس در نانولیپوزوم است. روش بررسی: اسانس گیاه زنیان با استفاده از دستگاه کلونجر آماده سازی و سپس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی جرمی ترکیبات موجود در اسانس مورد ارزیابی قرار گرفتند. وزیکول های چربی تک لایه کوچک حاوی زنیان با روش آب پوشانی لایه نازک چربی تهیه شد. اجزای تشکیل دهنده فاز لیپیدی شامل فسفولیپید فسفاتیدیل کولین سویای 80%، کلسترول و اسانس زنیان بود. نانوذرات ساخته شده از نظر میزان راندمان بارگذاری، اندازه، پتانسیل زتا، الگوی رهایش و موفولوژی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: نتایج بررسی ها نشان داد، میزان بارگذاری اسانس زنیان در حامل های لیپوزومی در حدود 4/7 ± 6/35 و اندازه نانوذرات در حدود 1/186 نانومتر می باشد. نانو وزیکول های تهیه شده، رهایش اسانس زنیان را به صورت کنترل شده هدایت می کنند. نتیجه گیری: در مطالعه حاضر، بارگذاری اسانس زنیان در داخل نانو لیپوزوم به منظور افزایش پایداری، افزایش حلالیت و در نتیجه عملکرد بهتر در صورت گرفته است. فرمولاسیون تهیه شده آهسته رهش است و می تواند پوشش مناسبی باشد و اسانس را در مقابل اکسیداسیون حفظ کند و پایداری آن را افزایش دهد.